Iets meer dan 10 jaar geleden schreef Eddie Turfboer een serie van zeven artikeltjes over de schaatstechniek. De artikeltjes verschenen in ons clubblad ‘De Sprinter’. Destijds was Eddie een fanatieke schaatser, maar hij is nog steeds regelmatig op de Uithof te vinden; nu als fanatiek jurylid. Dit stelde mij in staat te vragen of ik zijn artikeltjes mocht her-publiceren, deze keer op de website.

Hierbij deel 2: Waarom schaatsen glijden en messen snijden

Vooral bij wedstrijden, maar ook bij het recreatief schaatsen hoor je het nog al eens. “Mijn schaatsen zijn zo scherp als een mes.” of “Mijn schaatsen zijn ontzettend bot.”. Leuk allemaal, maar wat betekent dat nou eigenlijk. Waarom kunnen we op botte schaatsen niet schaatsen en op scherpe schaatsen wel?
Van een schaats heet het stuk staal waar je eigenlijk op staat (het gedeelte dat gelast of gelijmd in je schaatsbuis zit) het (schaats)mes. De opmerking dat je schaatsen zo scherp zijn als een mes lijkt logisch, maar is het echter niet. Waarom zou je zeggen? Goed, stel nu eens dat je je schaatsen goed geslepen hebt. Zou je er dan een brood mee kunnen snijden? Inderdaad, dat kan niet. En daar zit precies het verschil, een mes is gemaakt om te snijden en een schaats om te glijden.
Allemaal leuk en aardig. Maar hoe kan het dan dat een schaats scherp is maar toch niet kan snijden? Uitstekende vraag! Het mes van een schaats heeft drie verschillende delen, twee keer een buitenkant en een midden gedeelte. Het middengedeelte is volledig vlak, beide buitenkanten hebben een hoek van negentig graden met dit middenvlak.
Als je recht op je schaatsen zou staan dan sta je volledig op het middenvlak. Omdat zowel het ijs als je schaatsmes vlak zijn ben je in staat om te glijden. Het vlak van je mes is wat betreft het oppervlak erg klein, zodat je weinig weerstand ondervind.
Stel dat je je schaatsen iets zou kantelen (je gaat scheef op de schaatsen staan) dan sta je niet meer met het rechte vlak op het ijs, maar met de hoek. Je (schaats)mes fungeert dan als een mes. Hij heeft snijdt in het ijs en heeft daardoor grip. Vooral het hebben van grip is belangrijk bij het afzetten, dan wil je grip en niet dat je schaats wegglijd. Bij het snijden in het ijs van je mes ondervind je veel meer weerstand.
Het vorige klopt geheel als u uw schaatsen het scherpst van het scherpst hebt geslepen. Wat is nu een botte schaats? Omdat staal slijt op ijs (het ijs is harder) zal er dus staal verdwijnen. Een interessante vraag hier uit: ‘Waar blijft al dat staal dan?’. Tijdens het schaatsen zullen de zijkanten van uw schaats afronden. Is dit dan erg? Ik heb dan toch minder snijden in het ijs? Klopt, echter heeft u ook geen grip en uw schaats zal onder u wegglijden.
Vooral als u snel schaatst zult u de minder grip merken in de bocht. Door de krachten die er dan van opzij op uw lichaam werken zal u naar buiten gedrukt worden. Heeft u geen scherpe schaatsen dan heeft u geen grip en zal u vanzelf naar de buiten bocht opzij ‘glijden’.

Ik hoor u al zeggen: “Leuk al dat technische, maar is dat niet voor de gevorderde schaatser?”. Zolang we het hebben over druk en wat je er mee kan doen heeft u volledig gelijk. Wat voor u vooral belangrijk is te weten dat het hebben van scherpe schaatsen zeker niet minder belangrijk is voor een recreant dan voor een wedstrijd rijder. Met grip op het ijs, komt stabiliteit en u weet als geen ander dat stabiliteit van groot belang is voor plezierig schaatsen.
Ook heeft u vandaag geleerd het recht op de schaatsen staan van belang is voor het kunnen glijden op schaatsen. Een kleine afwijking geeft al ‘het messen snij-effect’.
Als laatste weet u wat er gebeurt als schaatsen botter worden en dat u ze weer scherp kan krijgen door de afrondingen van u schaatsen ‘weg te werken’.

Gefeliciteerd, u heeft de volgende stap tot professioneel recreatie schaatser voltooid!

Volgende week zaterdag verschijnt het volgende artikel ‘Ronding, uw stuur op het ijs’.

Geplaatst op: 06-01-2018 in de categorie: LB-Mededelingen door: Webmaster